Күзләремә бер каравы җитә. Интернеттан дәва шифа бирәме?

Җәмәгатьчелек фикерен белер өчен, махсус сораштыру да үткәргәннәр. Рес­пон­дентлар арасында алтмыш яшь тирәсен­дәге­ләр һәм аннан да өлкән­рәк­ләр әле­ге ысулны хупламый. Бе­рен­че­дән, күбесе заманча техно­ло­гияләр бе­лән дус түгел, икен­чедән, читтән торып дәва­лауга ышанмый. “Ничек инде күз­гә-күз карамый, сөйләшми генә ниндидер диагноз куеп дәвалау мөмкин?” – дигән сорау бирә алар. Ә урта буын һәм яшьләр әлеге ысулны кабул итә, һәм сораштыручылар арасында аннан актив файдаланучылар да бар икән. “Мин интернет ярдәмендә генә дөньякүләм танылган табиблар белән ара­лашып, алар­дан киңәш ала алам, чөн­ки шәхсән оч­рашыр өчен финанс мөм­кин­лек­ләрем чикле”, – дип аңлата күбесе үз позициясен.

Тагын өченче төркем дә бар: алары беренче консультацияне табиб белән очрашып, булачак дәвалану про­цес­сын исә интернет ярдә­мен­дә үткәрү яклы. Нәкъ шул вариант законда да яктыртылган.

Хәзер технология һәм мәгълүмат заманы, шуңа күрә барысы да тиз үзгәрә, бер яңалыкка икенчесе өс­тәлә, җиһазлар алышынып тора. Читтән торып опе­ра­цияләр ясаучы Винчи исемле робот та барлыкка килгән инде. Ә ЭКГ ясаучы, кан басымын үл­чәүче, экс­пресс-ана­лизлар ясаучы акыллы сә­гать­ләр, гаджетлар турында әйтеп тә торасы юк. Алар гадәти көн­кү­решкә әве­ре­леп бара. Тора-бара телемедицина өлкәсе тагын да киң­рәк колач алачак. Чөн­ки аны интернет, чел­тәр­ле элемтә операторлары алга сөрә һәм үз эш­чән­легенең төп юнә­леше дип саный.

Сүз уңаеннан, Америкада читтән торып медицина хезмәте күрсәтү тармагы ин­де ун ел дәвамында уңыш­лы гына эшләп килә. Һәм елдан-ел үсеш алып, тернәкләнә генә бара. “Бү­ген амбулатор мөрәҗә­гать­ләр – 70 процентка, урыннар саны – 19, ә поликлиникалар саны 26 процентка кимегән”, – дип сөйли пациентларны яклау лигасы пре­зиденты Александр Саверский.

Безнең поликлиникалар халыктан, чиратлардан тончыга, табибларның эшен җи­ңеләйтү өчен, әлеге ысул файдалы булыр иде дип саный кайбер бел­гечләр. Табибка чират көт­кәндә: “Мин бер генә минутка, миңа сорарга гына”, – дип кабинетка кереп китүчеләр, ай-һай, ничек нервыга тия. Юкса алар әлеге соравын шул ук интернет аша гына бирә алырлар иде. Шулай ук гади  салкын тию белән дә дистанцион рәвештә көрәшеп буладыр. Беркем­гә дә сер түгел: таныш табибы булганнар инде күптән шулай читтән торып дәва­ла­нуны хуп күрә. Шалтыратып, симптом­нарыңны әй­тә­сең дә, таны­шың сиңа үз киңәшләрен бирә. Ә хәзер исә әлеге ысул рәсми­ләш­терелгән була һәм аңа караш та җитдирәк булачак. Һәр шундый мөрәҗәгать теркәлеп, башкарылган эш нәтиҗәләре күзәтелеп барылачак. Билгеле инде, әле­ге практика белән тәҗ­ри­бәле табиблар гына шө­гыль­лә­нергә тиеш. Закон да шуны таләп итә. Тагын шунысы бар: әлеге төр хез­мәт­не те­ләсә нинди медицина үзәге күр­сә­тә алмый. Закон­ның монда – үз та­ләп­ләре. Табиблар махсус тер­кәлү узарга тиеш.

Татарстанда, мәсәлән, телемедицина төре белән Чаллыдагы Кама балалар ме­­дицина үзәге актив шөгыльләнә икән.

“Бездә әлеге төр меди­ци­наның аерым бер ысулы гына кулланыла. Бик авыр хәлдәге баланы, мәсәлән, без, аптыратып, аңа авырлыклар тудырып, Казанга яисә Мәскәүгә алып бармыйбыз, читтән торып кына күрсә­тәбез. Әлеге форматта авыру баланы иң югары квалификацияле, иң алдынгы табиблар карый, аңа үз ки­ңәш­ләрен бирә ала, – ди үзәк җитәкчесе Наталья Наговицина. Әмма мин үзем дә бу төр хезмәт күрсәтүгә сак карыйм, минемчә, авыру һәм табиб тандемы җан­лы аралашу форматында булырга тиеш. Ә инде дистанцион аралашу авыру станционарда ятып чык­кач, тер­нәкләнү бары­шын­да гына башкарылырга тиештер”.

Ни дисәң дә, әлеге төр­нең үз уңайлыклары бар. Мәсәлән, ашыгыч, тиз карар чыгарырга кирәк булган вәзгыять туганда, яисә авыру  янына барып җитә алмаслык шартлар булганда.

Кайчандыр табиблар үз өстәлләренә компьютер урнаштыруга да каршы иде­. Хәзер заманалар үзгә. Медицина хезмәт­кәр­ләре дә, бе­лемнәрен арттырып, тәҗ­ри­бәләрен туплап, яңа төр хез­мәтләрне үзләш­терергә мәҗ­бүр. Бүген дө­рес диагноз кую һәм дә­ва­лану процентлары бер­мә-бер арта бара. Тик шулай да, табиб белән очрашып, аңа үз моң-зарла­рың­ны сөй­ләү үзе бер шифа бирә, төрле дару-укол­лар­дан әй­бәтрәк ярдәм итә шул.

Фото: https://pixabay.com | rawpixel

http://www.vatantat.ru