Язмалар рубрикасы буенча яңалыклар
-
Кем кая, ә мин – авылга!
Йортның хуҗасы, карт бабам, әле генә монда иде. Шыгырдап торган шушы арбада бер капчык бодай алып кайтты да, аны тарттырып, он итте. Аннары мунча керде. Ис тиеп, чак кына үлми калды. Әбинең сукрануына карамастан, оетып куйган куе салкын катыкны агач чиләгеннән үк чөмерде…
-
Гиннесс китабына керәбезме?
Татарстан авыл хуҗалыгы үз алдына игенчелек, терлекчелек һәм башка тармакларда елга 5 процент үсешкә ирешү бурычы куеп эшли. Ашлыкка, сөт, ит һәм авыл хуҗалыгында җитештерелгән кайбер башка продукцияләргә тиешле бәя булмау сәбәпле, быел әлеге максатка ирешү аеруча кыен булачак, ди хуҗалык җитәкчеләре.
-
Яхшы ирне ничек табасы?
Рәзинә белән Айнур көтмәгәндә генә өйләнеште. Күрше кызының очрашып йөргән егете бар икәнен белми дә идек. Әллә шуңа күрәме, туй турындагы хәбәр бөтен күрше-күләнне аптырашта калдырды. Ә аларның ничек кавышуларына хәзер дә гаҗәпләнәләр әле. Татарстанның ике читендә яшәп, телевизордагы йөгерек юлда чыккан игълан аша танышканнар. Күптән түгел генә өч бала үстерүче Рәзинә һәм Айнур Гыйләҗевлар “агач туй”ларын билгеләп узды.
-
Урамда калсам, нишләрмен? (хат эзеннән)
Галия апа Камалованы газета укучыларыбыз хәтерли булыр. Биектау районындагы Чыпчык авылында гомер итә ул. Без аның белән ике ел элек очрашкан идек. Казанда авыл хезмәтчәннәре бәйрәмендә чыгыш ясагач, Татарстан Президентының да, Дәүләт Киңәшчесенең дә, башкаларның да игътибарын җәлеп итә ул. Галия апаны эзләп табып, катлаулы язмышы турында укучыларыбызга бәян иттек. Бу юлы ул үзе ярдәм сорап мөрәҗәгать итте.
-
Ана теле: Сынландыру, сурәт, образ төшенчәләре сезгә танышмы? Алар кирәкме?
Соңгы әңгәмәбез афоризм иде. Бу төр телбизәк кеше күңелендә катлаулы бер яралу, туу процессы кичерелеп барлыкка килә. Ул, әлбәттә инде, теләсә кемдә, үзеннән-үзе барлыкка килми. Моңа “телтоемлау” дигән табигый сәләт булу зарур. Адәм баласына бу сәләтне Аллаһы, тәңре-табигать, нәсел каны бирәдер.
-
Авыл бәрәңге ашыймы?
– Без быел бөтенләй бәрәңге утыртмадык.
-
Онытылу. Туфан Миңнуллинга хат
Элек без хатны “Хат башы, яз каршы” дип башлый идек. Туфан абый, сиңа чираттагы хатымны язарга утыргач та сүземне шулай башлый яздым. Безнең язышу берьяклы гына булачагы башка да кермәгән. Ярый, башкалар укыр әле дип күңелне юатырга гына кала. 25 августта синең туган авылга кайттым әле, иртәнге сигез дә тулмаган иде. Өйләрең каршындагы чирәмлектә өч самавыр чыжлап утыра, учак ягып, ике казан асканнар, татарча җырлар яңгырый. Мине күргәч, мәдәният йорты директоры Кадыйров Айрат йөгереп килеп җитте. “Иртәләгәнсең, Риман абый”, – ди.
-
КЫЗЫЛ ДИПЛОМ: АНЫ НИЧЕК АЛЫРГА?
“Аның төсе нәрсәгә? Булсын гына инде ул, зәңгәрме, кызылмы – анысы алай мөһим түгел”. Шулай дигән булсалар да, кайсы гына студентның шул КЫЗЫЛ дипломга ия буласы килми икән?! Тик, ни кызганыч, беренче сессия узып китүгә, күп кенә студент авызыннан: “Кызылын түгел зәңгәрен бирсәләр дә рәхмәт инде!” – кебек сүзләр ишетелә башлый. Шулай да ахыргача бирешмәүче һәм, үз дигәннәренә ирешеп, хыялларын тормышка ашыручылар да юк түгел. Нәкъ менә шулардан “Ялкын” кызыл дипломлы булу өчен ничә кат тир чыкканчы тырышырга кирәклеген белеште.
-
Иосиф Кобзон: «Мин татарча беләм!» [легендар шәхес истәлегенә]
Туган телдә сөйләшү, туган телне саклау мәсьәләсе безне генә түгел башка милләт вәкилләрен дә борчый. Бу темага бик кызыклы шәхес, танылган җырчы, дәүләт Думасы депутаты Иосиф Кобзон белән сөйләшү форсаты туды.
-
Балага тәүфыйк сорагыз!
Балаларыбызны мәктәпкә җыйнап мәш киләбез. Кием-салым алынды, дәфтәр-карандаш, бозгыч-сызгычлар әллә кайчан сумкада. Ул-кызларыбызны, тәртипле булсыннар, яхшы укысыннар, телебезне онытмасыннар, дип киңәшләр биреп озатасы гына калды. Ә дини гаиләләр моңа ничек әзерләнә, алар балаларына нинди үгет-нәсыйхәтләр бирә икән? Шул уңайдан Казандагы Кабан арты мәчете имам-хатыйбы, алты бала атасы Йосыф хәзрәт Дәүләтшин белән әңгәмә кордык.
-
“Кызымны ашыгыч ярдәм машиналары да алып китми башлады, чөнки машинага сыймый”
Тормыш мәшәкатьләренә күмелеп, бер-беребезнең хәлен белешергә дә вакыт табалмый башладык. Кайчандыр бергә эшләгән Галимә апа белән күптән сөйләшкәнем юк иде. Бер көнне телефонымда булган бөтен номерларны барлап утырганда, аныкына тап булдым. Хәлләре ничек икән? Кызы авырый иде. “Ашыгыч ярдәм машиналары да алып китми башлады, чөнки машинага сыймый. Ә өйдә күрәләтә акыртып яткырып булмый бит”, – дип сөйләгән иде ул. Шәһәрдә туып-үскән кызлары Айгөл югары уку йортында укыганда авыл егетенә гашыйк булды һәм аның белән авылга кайтып китте. Бер ел яшәгәч дөньяларын ямьләп кызлары туды.
-
Пычранган күңел көзгесе
Эштән кайтырга дип тукталышта машина тотам. Бер генә машина юк бит ул кирәкле вакытта. Балтач хәтле Балтачта 10-15 кеше калган диярсең, алары да машинага утырып, үзәккә таба бара. Бер заман офыкта куе зәңгәр төстәге бер седан күренә.
-
Телне ничек тыярга?
Хатын-кызлар, ничек тә ир-атларга ошарга теләп, тәнгә сыланып тора торган кием кия, яшьне күрсәтергә генә торган җыерчыкларны бетерергә тырыша. Тик юкка җәфаланалар! Бөтенроссия халык фикерен өйрәнү үзәге үткәргән сораштырудан күренгәнчә, ир-атлар, иң беренче чиратта, хатын-кызның акылына игътибар итә. Бу – тормышта иң кирәкле сыйфат, дигәннәр. Ирләр әйтүенчә, гаиләдә низагларның күбесе нәкъ менә хатын-кызларның акылсызлыгы аркасында килеп чыга. Акыллы хатын – хәзинәме?
-
“Бетми торган нинди эш бу?!”
Авыл кешесенең иртә яздан караңгы көзгә кадәр иң яратып кабатлый торган сүзе бу. Юктан гына әйтелгән сүз дә түгел. Чыны шулай. Кичтән инде бөтен эшне бетереп, тынычлап йокларга яткан кебек буласың, ә иртән күзеңне тырнап ачып, ишегалдына чыгуга, бөтенесен кабаттан, өр-яңадан башларга кирәк. Һәм көн саен! Әле бит көндәлек эшли торган, үз чираты белән тезелеп торган тавык та чүпләп бетермәслек мәшәкатьләргә сезонлылары өстәлә.
-
Ана теле: Афоризмны беләбезме? Тарихи мираста бездән өлеш калырмы?
Иҗади казанышның иң югары ноктасы, иң татлы җимеше ул үзеңнең шәхси тапкыр гыйбарәңне – афоризмыңны иҗат итү. Моңа һәркем сәләтле. Татарда “йомры сүз”, “хикмәтле сүз” дигән уңай төшенчәләр дә йөри.